پورتال ملی یا فاجعه ملی www.iran.ir

سیستم‌عامل ملی، اینترنت ملی، پورتال ملی، موبایل ملی، جناب آقای مهندس ریاضی، همه اینها ممکن است، همه اینها شدنی است، همه اینها ستودنی است. اما یک عامل اصلی که سازنده همه این ملی‌هاست و هیچ وقت پسوند ملی نگرفت، و در کوچه پس‌کوچه‌های ملی ما با اینترنت غیرملی در دهان دشمنان ملی بلعیده شد و تکنولوژی غیرملی را ابداع، طراحی و تولید کرد و می‌کند و خواهد کرد، جوانان پرغرور و نخبه این مرزوبوم هستند که هر چند ملی‌ترین سرمایه‌های این مرزوبوم، سرزمین هستند، دریغا که هیچگاه نه حمایت شدند، نه ستوده شدند و نه ملی خوانده شده‌اند. هفت تیر
چند روز پیش وقتی که خبر افتتاح پورتال ملی شما را در رسانه‌ها خواندیم با شوق فراوان در مرورگر غیرملی آدرس ملی WWW.IRAN.IR را تایپ کردیم، پشت مونیتور غیرملی، یخ کردیم و صد هزار بار آرزو کردیم که رسانه‌های غیرملی این خبر را در بستر رسانه‌ای جهان منتشر ننمایند، باورمان نمی‌شد، که اینچنین، وزیر محترم فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور عزیزمان وقت گرانمایه‌اش را برای افتتاح یک وب‌سایت که با چند صد لینک که فارسی شده یک نرم‌افزار غیرملی می‌باشد، صرف نموده و پورتال ملی را افتتاح نمایند.
آقای مهندس ریاضی، آیا می‌دانید این شعارهای ملی شما چه لطمه‌ای به بدنه نحیف آی‌تی بخش خصوصی کشور می‌زند، نیم نگاهی به وضعیت آی‌تی کشور بیاندازید، خواهید دید که از زمان حضور شما چه سیر نزولی را پیدا کرده است، در تمام دول مترقی دولت بستر اقتصادی را شخم می‌زند، و نهال سودآوری را در آن می‌کارد و آن را در اختیار بخش خصوصی قرار می‌دهد و در کشور ما بخش خصوصی زمین بایر را آب می‌دهد، شخمش می زند، می‌کارد، می‌پروراند، در مقابل آب و باد و طوفان و تگرگ به بار می‌نشاند و میوه نحیف آن که شکوفه داد، و آنگاه شما وارد شده و با یک شعار ملی طوفانی به پا می‌کنید، که نه شکوفه‌ای می‌ماند نه درختی و نه بخش خصوصی.
با توجه به اینکه ابنجانبان تخصص چندانی در مورد اینترنت ملی، سیستم‌عامل ملی، موبایل ملی و … نداریم در این مقال کوتاه می‌خواهیم به داستان پورتال ملی شما بپردازیم. آقای مهندس ریاضی، مقام معاونت وزات فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور، مقال مزاح و تمسخر نیست، وزارتخانه‌ای که به جرات می‌توان ادعا کرد که در عصر حاضر سرنوشت دولت‌ها را رقم می‌زند. بشمارید، در همین کشور عزیزمان چند صد هزار نفر از کپی سی‌دی‌های شرکت مایکروسافت نان می‌خورند؟
مدیر آی‌بی‌ام چند روز پیش در سخنرانی‌اش ادعا کرد که ?? درصد رشد اقتصادی آمریکا از آی‌تی است. اینکه مردم در انگلیس، با ? لیتر بنزین در روز با آرامش روزگار سپری می‌کند، زیر سایه آی‌تی‌ست. اینکه گوگل در عرض چند سال، رقم‌هایی را به چنگ می‌آورد که در هیچ کسب‌وکاری ممکن نیست، زیر سایت آی‌تی است.
اینکه هم اکنون اگر موتورهای جست‌وجویی مثل گوگل، یاهو و … به راحتی می‌توانند با قطع سرویس خود دانش‌پژوهان کشورمان را به چالش بیاندازند، زیر سایه قدرت آی‌تی است. و حتما می‌دانید که بسیاری از همین غول‌های آی‌تی جهان، مدیون جوان نخبه این مرزوبوم هستند، مهندس امیدیار موسس eBay، مهندس ایرانی یکی از عوامل تاثیرگذار در توسعه گوگل و …
و حال شما در این موقعیت، در این عصر و در این مقام، با فارسی‌سازی بی‌حوصله یک نرم‌افزار متن‌باز خارجی و وارد کردن چند صد لینک از سایت‌های دیگر و منتسب کردن آن به کارشناسان داخلی، در بوق و کرنا می‌کنید که پورتال ملی افتتاح گردید و چند روز بعد خبرهای را منتشر می‌نمایید که وای واویلاست …
????.??? نفر از پورتال ایران بازدید نمود. از هر کشور جهان ???? نفر از این پورتال بازدید کردند. در عرض ? روز سرویس‌های پورتال ایران دو برابر شد و و و. بد نیست که یک مقدار تخصصی‌تر به این آماری که ارائه دادید توجه نمایید. با رجوع به سایت‌های آماری وب‌سایت‌ها می‌توانید مشاهده فرمایید که این آمارهایی که داده‌اید را حداقل باید تقسیم بر ??? نمایید تا حدودی به واقعیت نزدیک شود.
آقای رئیس از این دردها بگذریم و با نگاهی کوتاه به واقعیت‌های پورتال ملی شما بپردازیم: اخیرا خبر افتتاح پورتال ملی کشور با نام پرمعنای www.iran.ir بر روی رسانه‌های کل کشور منعکس گردید. افتتاحی با تعجیل فراوان و تبلیغات زایدالوصف، که گویا یکی از بزرگترین پروژه‌های کشور به بهره‌برداری رسیده است و خبرهایی مانند دو برابر شدن خدمات ارائه شده در این پورتال ( تاکید می‌شود بر واژه خدمات ارائه شده)، تعداد ? میلیون نفری بازدیدکنندگان داخلی و بازدید ???? نفری از هر کشور جهان نیز به ابعاد تبلیغاتی آن وسعت بیشتری را اعطا نمود.
این تعجیل و تبلیغات آنقدر شدید و سرمست کننده بود که مسئولان به برخی از مسائل کوچک و بزرگ هیچگونه توجهی ننموده بودند. بطوری که جنابعالی، به عنوان بانی پروژه جاری، سرمست از افتتاح یکی از پروژه‌های ملی معروف خود، خستگی نگهداری میکروفون را در طول مراسم به جان خریدید، گویا با افتتاح عجولانه این پورتال قصد داشتید تا پاسخ محکمی به منتقدان عملکرد خود و توجیح وظایف ناکرده خود و مجموعه زیردستتان بدهید. البته بعد از افتتاح پورتال جاری صاحبنظران و کارشناسان بسیاری نقطه نظرات خود را در ارتباط با این پورتال ارائه نمودند که با انتقادات و تعریفات فراوان همراه بود ولیکن بررسی و تحلیل کارشناسی همه جانبه‌ای در ارتباط با این پروژه صورت نگرفت و طبق رسوم گذشته بسیار سریع‌تر از راه‌اندازی، این پورتال به فراموشی سپرده شد.
ولیکن تاثیرات این پروژه غیرکارشناسی بدون شک سال‌ها گریبانگیر صنعت تضعیف شده IT این مرزوبوم خواهد بود. پورتال جاری از ابعاد مختلف قابل بررسی می‌باشد ، که عبارتند از:

• تعریف پورتال چیست و مفاهیم و استانداردهای حاکم بر آن کدامند؟
• چه انتظاراتی باید از پورتال‌های ملی داشت و این نوع از پورتال‌ها باید شامل چه اطلاعات، گروه‌بندی و مشخصه‌هایی باشند؟
• قالب پورتال ملی ایران و مطالب ارائه شده در آن چیست؟ و چه راهبردی بر آن حاکم است؟
• محصولات متن‌باز مورد استفاده کدامند و ویژگی‌ها و محدودیت‌های آن چیست؟
• قوانین و اصول حاکم بر نرم‌افزارهای متن‌باز چیست و آیا می‌توان از آنها بعنوان پورتال ملی استفاده کرد؟
• نگاهی بر پورتال ملی کشورهای دیگر و مقایسه آنها با پورتال ملی کشورمان
• تاثیرات داخلی و خارجی پورتال ملی ایران کدامند؟

آیا می‌توان این مرکز لینک وب‌سایت‌های ایران را بعنوان پورتال ملی در نظر گرفت یا نه؟ بدون شک خیر! زیرا:

1. پورتال ملی باید حاصل یک محصول ملی باشد نه یک محصول غیرملی
2. پورتال ملی باید مشخصه‌ها و موارد ارائه شده فوق را دارا باشد
3. پورتال ملی باید از قوانین بین‌المللی تبعیت نماید
4. پورتال ملی باید دارای یک راهبرد مشخص توسعه ، بروز رسانی و …. باشد
5. پورتال ملی باید آئینه تمام‌نمای کشور باشد
6. پورتال ملی باید تکمیل شده و بطور کامل در معرض عموم قرار گیرد نه اینکه قسمت‌های متعدد آن هنوز در حال تکمیل باشد ( توجه شود به عدم کارکرد قسمت‌های عربی و انگلیسی آن) و …..

مروری بر پورتال‌های ملی این کشورها و سایر کشورهای توسعه یافته، گویای این واقعیت می‌باشد که آنها سعی نموده‌اند تا از محصولات کشور خود در توسعه آنها استفاده نمایند و کلیه مشخصات و استانداردهای ذکر شده در بخش‌های قبل را نیز رعایت نمایند. همه این پورتال‌ها خدمات و اطلاعات لازم برای افراد داخلی و خارجی را مستقیما ارائه نموده‌اند، در طراحی رابط کاربر یک معرفی اجمالی از فرهنگ، قومیت‌ها و رسوم خود ارائه نموده‌اند و سعی نموده‌اند تا یک معرفی زیبنده از کشور خود ارائه نمایند.
بدون شک هیچگونه مقایسه‌ای میان این پورتال‌ها و پورتال ملی ایران نمی‌توان انجام داد و می‌توان گفت و با اطمینان گفت که آقایان این پورتال ملی زیبنده کشور ایران نیست و بیش از این نباید دانش و درک کارشناسان و افراد را به سخره گرفت. بهتر می‌بود آدرس این پورتال ملی به www.iraninternet???.com تغییر نام می‌یافت.
آقای مهندس ریاضی بهتر نبود، قبل از افتتاح و اعلام اخبار مربوطه، نگاهی به قوانین نرم‌افزارهای متن‌باز می‌انداختید، اینکه شما یک نرم‌افزار متن‌باز را به نام خود در این حد وسیع در بوق می‌کنید، یک نقص است، اینکه شما جوانان خبره و نخبه این مرزوبوم را به ساختن چنین نرم‌افزار کم‌شاخصه‌ای به عنوان پورتال ملی، محکوم می‌نمایید، یک شکست نفسی است.
اینکه شما اخبار مزحک و خنده‌دار بعد از این افتتاح ملی منتشر می‌نمایید، یک مزاح است. اینکه شما در هر وزارتخانه، اعلام نموده‌اید که از فلان شرکت، فلان نرم‌افزار را تهیه نمایید، یک بی‌عدالتی است. اینکه شما پورتال ملی، می‌سازید و به سازمان‌های دولتی اعلام می‌دارید که از این پورتال استفاده نمایید، تیشه زدن به ریشه بخش خصوصی است. اینکه پس از این همه هزینه و شعار هنوز دولت یک سرویس مناسبی برای الکترونیکی کردن سرویس‌های خود ارائه نداده است یک بی‌درایتی ست.
و اینکه ایران عزیز ما با این همه نیروهای خبره و نخبه در آخرین گزارشات …. در مکان آخر آی‌تی جهان قرار می‌گیرد، یک بی‌تدبیری است. اینکه شما در کشوری، که هنوز قوانین پایه حقوقی آی‌تی به ثبات نرسیده است و هیچ گارانتی مناسبی برای فعالان این بستر نیست اداعای صادرات یک میلیارد دلاری نرم‌افزار را می‌کنید، یک کابوس است.
و اما یک سوال هم از مقام محترم وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات داریم. جناب آقای دکتر سلیمانی این همه نقص، شکست نفس، مزاح و بی‌عدالتی، بی‌درایتی و بی‌تدبیری و … تا کجا باید ادامه داشته باشد. آیا بهتر نیست برای گذر از این بحران چاره‌ای اساسی بیاندیشید و در انتخاب‌ها و عزل و نصب‌های متولیان حوزه فناوری اطلاعات تجدیدنظر نمایید