کیفیت، ستون فقرات نوآوری سازمانی
روز جهانی کیفیت فرصتی است تا بار دیگر تأکید کنیم که کیفیت سرلوحه هر اقدام شرکت سازه اطلاعات سامان است. در دنیایی که تغییرات تکنولوژیک با سرعتی سرسامآور پیش میرود، تعهد ما به برتری و تعالی، نه یک شعار، بلکه یک الزام عملیاتی است که در تار و پود محصولات و خدمات ما تنیده شده است. ما با تکیه بر خطمشی بهبود مستمر در سیستمها، فرآیندها، محصولات و خدمات، همواره به دنبال تأمین خواستههای مشتریان هستیم. این تعهد در تمامی محصولات ما، از جمله سامان سوئیت، پورتال استاندارد سامان، پورتال ابری سامان ۳۶۰ ، کولتفرم، سورنا، سامان داک و زیرساختهای قدرتمند ما، منعکس شده است. به همین جهت ضمن تبریک فرارسیدن روز جهانی کیفیت (۱۸ آبان) به همه ایده آل گرایان، این مقاله را با هدف تبیین عمق تعهد شرکت سازه اطلاعات سامان به مفهوم کیفیت در تمامی ابعاد فعالیتهای خود تقدیم حضور می نماییم.
در دنیای امروز که تحول دیجیتال با سرعت سرسامآوری در جریان است، "کیفیت" دیگر یک گزینه یا یک مرحله انتهایی نیست؛ بلکه پیششرط اساسی، سرلوحه هر فکر و عمل و تضمینکننده بقا و تعالی سازمانی است. شرکت ما، با تمرکز بر ارائه راهحلهای جامع سازمانی مانند سامان سوئیت (یکی از برجسته ترین زیر ساخت های توسعه پذیری در بستر اینترنت با تمرکز بر قابلیت پورتال برای سازمان های بزرگ)، پورتال استاندارد سامان (یکی از برجسته ترین محصول پورتال سازمانی دارای گواهینامه افتا برای سازمان های متوسط)، سامان 360 (پورتال ابری برای سازمان های متوسط و کوچک)، کولتفرم (اولین شبکه اجتماعی سازمانی)، سورنا (اولین ایمیل سرور سازمانی تمام ایرانی) و سامان داک (یکی از برجسته ترین زیر ساخت های مدیریت آرشیو اسناد) کیفیت را نه صرفاً در محصولات نهایی، بلکه در تکتک مراحل چرخه حیات نرمافزار نهادینه کرده است. کیفیت در منظومه فکری سازه اطلاعات سامان، فراتر از صرف انطباق با مشخصات اولیه است. این مفهوم شامل تحقق ارزش مورد انتظار مشتری و همچنین اطمینان از پایداری، امنیت و مقیاسپذیری در طول زمان است. فلسفه ما بر این اصل استوار است که در حوزه فناوری اطلاعات سازمانی، شکست یک عنصر کوچک میتواند منجر به اختلالات زنجیرهای در عملیات حیاتی سازمانها شود؛ لذا، پیشگیری از خطا اولویت مطلق ماست. تعهد ما به کیفیت، ریشه در درک عمیق پیامدهای عدم کیفیت در محیطهای حاکمیتی و سازمانهای بزرگ دارد، جایی که اعتماد عمومی مستقیماً به عملکرد سیستمهای دیجیتال وابسته است. این رویکرد کیفیتمحور، سنگ بنای دستیابی به موفقیتهایی چون پیادهسازی موفق پروژه های مختلف بزرگ حاکمیتی (وزارت خانه ها، سازمان های بزرگ دولتی، بانک ها، بیمه ها و شهرداری های بزرگ) است.
بخش اول: تجلی کیفیت در معماری و توسعه محصول
کیفیت در محصولات ما با تعریف معماری از عمیقترین لایههای معماری سیستمی شروع میشود. سامان سوئیت به عنوان یک زیرساخت پذیرای تنوعی از محصولات شامل پورتال سازمانی، ایمیل سرور سازمانی و شبکه اجتماعی سازمانی برای سازمانهای Enterprise Level تعریف شده است. این گستردگی نیازمند استانداردهای کیفی بسیار بالایی در طراحی است. این امر با افزایش و بروز نگه داشتن دانش تخصصی شرکت از راه تحقیق و توسعه مستمر عملی میشود.
- جامعیت و یکپارچگی در عین تفکیک: معماری ما با تأکید بر تفکیک محیطهای توسعه، مدیریت و کاربرد، تضمین میکند که توسعه و تست در محیطهای ایزوله برای اهداف سازمانی بنسان شده است و این تفکیک، خود ضامن پایداری و کاهش ریسک در محیط عملیاتی است. این یکپارچگی کنترلشده، سطح کیفی خدمات را در برابر خطاها و ناهماهنگیها محافظت میکند. در سطح معماری، ما از الگوهای طراحی مدرن مانند معماری میکروسرویسها استفاده میکنیم، اما نه به شکلی که یکپارچگی دادهها قربانی شود. اصول اصلی این بخش شامل:
- همبستگی بالا و وابستگی پایین: اجزای مختلف سامان سوئیت همبستگی درونی بالایی با هم دارند و در عین حال وابستگی کمتری به یکدیگر در سطح پیادهسازی دارند. این امر امکان تست مستقل، استقرار تدریجی و نگهداری آسانتر را فراهم میآورد که مستقیماً کیفیت عملیاتی را ارتقا میدهد.
- استفاده از الگوهای امنیتی پیشفرض: امنیت به عنوان یک ویژگی ذاتی در لایههای پایینتر معماری تزریق میشود، نه به عنوان یک افزونه سطحی.
- ابزارهای توسعه با کیفیت: یکی از تفاوتهای اساسی ما، ارائه مجموعهای کامل از ابزارهای توسعه (شامل ابزار توسعه کاربرد، فرآیند، یکپارچگی و گزارشگیری) است. کیفیت در اینجا به معنای اطمینان از این است که توسعهدهندگان ما از چارچوبهای استاندارد و امنی استفاده میکنند که کمترین نیاز به مداخله دستی برای تضمین کیفیت در مراحل بعدی را داشته باشد. این ابزارها به صورت داخلی برای اعمال سختگیرانهترین استانداردهای کدنویسی و معماری طراحی شدهاند.
- مقیاسپذیری و کارایی: در محیطهای سازمانی، کیفیت به معنای توانایی سیستم برای پاسخگویی به پیکهای سنگین کاری است. معماری سامان سوئیت برای مدیریت میلیونها تراکنش روزانه طراحی شده است. در این زمینه، ما بر بهینهسازی عملکرد در سطح پایگاه داده و لایه سرویس متمرکز هستیم و تلاش میکنیم تا زمان پاسخگویی زیر آستانه تحمل کاربر تعریف شود. افزون بر این، در معماری استقرار نیز این اصل رعایت شده است؛ بهگونهای که محصولات ما قابلیت استقرار مقیاسپذیر بر زیرساختهای با قابلیت دسترسی بالا (HA) را دارند. این دانش فنی در حوزه زیرساخت نیز بر پایه استانداردهای بینالمللی توسعه یافته و متناسب با نیازهای بومی سازمان پیادهسازی شده است.
بخش دوم: کیفیت در اجرا و انطباق: اثبات ادعا در پروژههای ملی
احترام به حقوق مشتری و تلاش مجدانه در ایفای تعهدات، سنگ بنای تعامل ما با کاربران است. این اصل از یک سو در فرآیندهای عملیاتی ما به شکلهای مشخصی نمود پیدا میکند و از سوی دیگر موفقیت در اجرای پروژههای مختلف در 4 وزارت خانه مهم کشور، بیش از 20 سازمان و مرکز دولتی کلیدی، بیش از 10 بانک مهم کشور، بیش از 10 بیمه برجسته و بیش از 10 سازمان منطقه ای و عمومی، گواهی بر این تعهد است:
- انطباق با استانداردهای ملی و بینالمللی: در حوزه دولت الکترونیک، انطباق با الزامات امنیتی و استانداردها حیاتی است. اخذ گواهینامههایی مانند افتا برای محصولات اصلی، نشاندهنده آن است که فرآیندهای داخلی ما، از طراحی اولیه تا استقرار نهایی، تحت نظارتهای کیفی سختگیرانه قرار داشتهاند. این انطباق، مستقیماً بر قابلیت اعتماد محصول نهایی تأثیر میگذارد.
- مدیریت چرخه عمر محصول: کیفیت در طول عمر محصول تعریف میشود. این امر نیازمند فرآیندهایی مدون برای پشتیبانی مستمر، بهروزرسانیهای امنیتی و ارتقاء قابلیتها بر اساس آخرین نیازهای ذینفعان است. فاز نگهداری که بخش عمدهای از عمر نرمافزار را تشکیل میدهد، باید با همان دقت فاز توسعه مدیریت شود.
- بهینهسازی فرآیند پشتیبانی: ما فرآیندهای تعریف شده برای مدیریت حوادث و مدیریت مشکلات را به شدت تقویت کردهایم. هدف این بوده است که میانگین زمان تشخیص مشکل و میانگین زمان رفع مشکل را به حداقل برسانیم و این مهم را با رصد مستمر محقق کرده اییم.
- کیفیت مستندسازی و انتقال دانش: در پروژههای بزرگ، کیفیت تنها به کد یا اجرا محدود نمیشود؛ بلکه مستندات فنی، راهنماهای کاربری و دانش فنی منتقل شده به تیمهای مشتری نیز بخشی از خروجی کیفی ماست. ما مستندات نرم افزار خود را بهروز، دقیق و متناسب با سطوح مختلف دانش مخاطبان (توسعهدهنده، مدیر سیستم، کاربر نهایی) برخط در اختیار مخاطبین خود قرار داده اییم.
بخش سوم: آینده کیفیت در سازمان — از دولت الکترونیک به دولت هوشمند (نسل سوم)
تحول به سمت سازمانهای هوشمند، مستلزم تعمیق تعریف کیفیت در ابعاد جدید است. این حرکت، مستقیماً با خلاقیت و نوآوری در تولید محصول و ارائه خدمات مرتبط است و از همین رو ما پس از بیست سال استمرار بر روی تولید و توسعه یک محصول کلیدی، به سمت حوزه های جدید و مبتنی بر داده خزیدیم:
- کیفیت داده (Data Quality) به عنوان دارایی حیاتی: در یک سازمان دادهمحور، کیفیت خروجیها مستقیماً وابسته به کیفیت ورودیهاست. تعهد ما به کیفیت در این مرحله یعنی اطمینان از صحت، کامل بودن، بههنگام بودن و یکپارچگی دادهها در تمامی سامانهها.
- فرایند اعتبارسنجی داده: ما در حال حرکت به سمت بهره گیری از مکانیزمهای پیشرفتهای برای اعتبارسنجی شامل اعتبارسنجی مبتنی بر قوانین، بررسی ناسازگاریهای منطقی و استفاده از هوش مصنوعی برای شناسایی ناهنجاریهای منطقی در دادههای ورودی هستیم و هر سندی را به داده ای قابل صحت سنجی و قابل تبدیل شدن به دانش تبدیل می نماییم.
- کیفیت تعامل و تجربه کاربری (UX): راهحلهای ما نیز با روند توسعه هوشمندی سازمانی در حال حرکت به این سو می باشد که فراتر از ارائه خدمات الکترونیکی (نسل دوم) به دنبال حکمرانی مشارکتی و پیشگیرانه باشیم. این امر مستلزم طراحی رابطهای کاربری (UX/UI) با کیفیت بالاست که تعامل شهروندان و کارمندان را تسهیل کرده و تجربه کاربری را به سطحی بالاتر ارتقا دهد. تجربه های مختلف ما در اجرای پروژه های خدمت محور نمونهای از این تعهد به بهبود کیفیت تعاملات درون و برون سازمانی است.
- سرمایه ناشی از کیفیت: تعهد به کیفیت در نهایت باید توجیه اقتصادی داشته باشد. ما واقعا به این مساله اعتقاد داریم هزینه پیشگیری از خطا همواره بسیار کمتر از هزینه اصلاح خطا است. با نهادینه کردن کیفیت در مراحل اولیه طراحی، ما هزینههای بلندمدت پشتیبانی، رفع باگهای عملیاتی و ریسکهای امنیتی را به شدت کاهش داده اییم و مستمر در تلاش برای بهبود این رویکرد هستیم.
بخش چهارم: فرهنگسازی و بهبود مستمر
فرهنگ کیفیت در سازه اطلاعات سامان ریشه در یادگیری مستمر ما دارد. هر پروژه، هر بهروزرسانی و هر حادثه، فرصتی برای یادگیری و بهبود فرآیندهاست. به نحوی که ما از جمله معدود شرکتهای توانمند و باسابقه در صنعت هستیم که طی سالیان متوالی، با صرف زمان و سرمایه قابلتوجه، کلیه فرآیندهای سازمانی خود (از حوزههای فنی تا ستادی) را بهصورت مستند و بر پایه استانداردهای ملی و بینالمللی ساماندهی و بهطور مستمر توسعه و بهبود دادهایم.
جمع بندی پایانی:
روز جهانی کیفیت، فرصتی است برای بازبینی و تأکید مجدد بر این باور بنیادی که کیفیت، موتور محرکه تمامی پیشرفتهای ما در سازه اطلاعات سامان است. از طراحی دقیق معماری در محصولات مان تا اجرای بینقص پروژههای بزرگ و حرکت به سوی راهکارهای ابری و دادهمحور، هر گام با این هدف برداشته شده است که بهترین، امنترین و قابلاعتمادترین راهکارها را به جامعه ارائه دهیم. ما متعهد به حفظ این استاندارد بالا هستیم و آن را سرلوحه تمامی تصمیمات فنی و مدیریتی آینده قرار خواهیم داد. کیفیت در سازه اطلاعات سامان نه یک بخش، بلکه روح حاکم بر تمامی کالبد سازمانی ماست؛ ستون فقراتی که نوآوریهای ما بر آن استوارند.
