رفتار درسازمان الکترونیکی
در دنیای امروز که سازمانها دائماً در حال تغییر هستند با مشاهده انقلاب اینترنتی می بینیم که اینترنت چگونه روابط بازرگانی و دنیای سازمانی را دچار تحولات وتغییرات شگرفی کرده است. به عنوان مثال تجارت الکترونیکی ، بانکداری الکترونیکی ، آموزش مجازی ، کتابخانه مجازی نمونه های هستند که ضرورت باز نویسی در نحوه فروش تولیدات سازمانها اعم از کالا و خدمات ضرورت تغییر در ارائه سرویس به مشتریان را بیان می دارد و اینترنت و فناوری های وابسته نیز بر رفتار سازمانی اثر خود را گذاشته است.
سازمان الکترونیکی چیست ؟
در ابتدا باید تجارت الکترونیکی و بازرگانی الکترونیکی را معرفی کنیم .تجارت الکترونیکی به معنای ارائه خدمات فروش انواع محصولات در وب است. در مقایسه بازرگانی الکترونیکی به دامنه وسیعی از فعالیتها از جمله یک تجارت موفق براساس ارتباطات الکترونیکی مربوط می شود و تمام عملیات های ارتباطات بین عرضه کنندگان و مشتریان خلق یک نوع رهبری جدید برای گردش مجازی پیگیری برای ساختن و عملیاتی کردن اینترانت و وب سایتها وهدایت رهبری این عملیلتها در سازمانهای مجازی انجام می گیرد.
ویژگیهای سازمانهای الکترونیکی
- در این سازمانها هیچ مقررات عمومی پذیرفته شده ای وجود ندارد.
- پیروزی متعلق به سرعت است.
- مکان مطرح نیست.
- اطلاعات آمیخته به هرچیز است.
اما در عین حال این سازمانها موجب گسترش وسیع ارتباطات در سراسر حهان بین همه اقوام و ملل ودانشمندان واندیشمندان هم فکر و هم سلیقه باهم می شود.
سازمانهای الکترونیکی و رفتار گروهی
این سازمانها می توانند بر احساسات ، اخلاق وزندگی شخصی ، انگیزش ، ارتباطات گروهی و رهبری تاثیربگذارد.
- احساسات: سازمانهای الکترونیکی به مردم اجازه می دهند که با هم در مکانهای مختلف و زمانهای مختلف و در زمانهای مختلف کار کنند. این امر امر موجب نوعی انزوای اجتماعی می می شود. بعلاوه سازمانهای مجازی با تغییرات مستمر و عدم ثبات شناخته شده اند. این شرایط ضرورت و نیازبا هم بودن و احساسات قوی در بین هم داشتن را بیش از سایر مواقع ضروری ساخته ? تسریع می بخشد . در سازمانهای مجازی زمانی از بهره وری بیشتری برخوردار خواهند بود که احساس ازادی بیشتری برای بیان احساسات خود بیابند .
- اخلاق وزندگی شخصی: کنترل زندگی مجازی کارکنان بوسیله کار فرمایان یکی از مورد است که تمایل سازمان باری توجه به حق کارکنان برای زندگی شخصی را تشدید می کند. به عنوان مثال تمام فعالیتهای وب 92هزار تن از کارکنان زیراکس در سراسر دنیا توسط شرکت زیراکس کنترل و زیر نظر است .تنها در سال 1999این شرکت چهل نفر از کارکنان خود را به لحاظ دسترسی به وب سایتهای ممنوعه اخراج کرد. (1)در سازمانهای الکترنیکی با توجه به دسترسی کارفرمایان به فعالیتهای الکترنیکی کارکنان امکان رعایت این حقوق در زندگی سازمانی و حتی زنذگی شخصی در ارتباطات شخصی انها کمتر است . بدیهی است این رفتار موجب می شود یا شده است که کارکنان بیشتر کارهای مرتبط با خود را در خانه انجام دهند تا در سازمان .
- انگیزش : کارکنان سازمانهای الکترنیکی بیش از انچه تصور می شود به کار خود وابسته اند تا اینکه براثرناملایمات درمحیط کار ازکارخود بزنند بعلاوه کارکنان حرفه ای وتکنیکی درسازمانهای الکترونیکی معمولا برجستگیها و در خشندگیهای دراند که حاضر نیستند این شهرت ومهارت را به سادگی از دست بدهند وهمین مهارتها انها رادرسازمان مشخص می سازد بعلاوه بسیاری از انها احساس می کنند که این کارفرمایان هستندکه به انها وابسته اند ونه برعکس ودر نتیجه کارکنان در سازمانهای سنتی انتظارات متنوعی دارند.اگر چه کارفرمایان ازبرانگیختن کارکنان برای انجام کار وبخصوص نوراوری در سازمان نظیر سازمانهای سنتی می کند ولی پاسخگویی به انتظارات متنوع کارکنان برای دریافت پاداش را نیز دشوار می سازد.
- رفتار گروهی : برای بررسی رفتارگروهی در این سازمانها باید مطالبی نظیر تصمیم گیری ،ارتباطات، رهبری ، اعتماد ، سیاستهای سازمانی ،ناهنجاریهای اخلاقی را توضیح داد.
تصمیم گیری :
روشهای که برای تصمیم گیری در سازمانهای مجازی مورد توجه است دو نوع اند:
- سازمانها ی الکترونیکی نوعا بصورت تیمی ساختار یافته اند بنابراین الگوهای تصمیم گیری در این سازمانها ارتباطات بیشتری می طلبد.
- الگوهای کلاسیک (عقلانی )تصمیم گیری جایگزین الگوهای عملیاتی جدید می شوند. پس موفقیت با سازمانهای است که به تجربه بها می دهند ، با آزمایش و خطا کارمی کنند قادر به گرد اوری هرچه بیشتر اطلاعات و استفاده از آن هستند و بالاخره آمادگی قبول شکست را برای تجربه ویاد گیری دارند.
ارتباطات:
سازمانهای مجازی در حال باز نویسی مقررات ارتباطات در سازمان هستند. سازمانهای الکترونیکی اجازه می دهند وحتی کارکنان خود تشویق می کنند که اعضای سازمان بطور مستقیم وبدون گذر از راههای ارتباطی خاص با یکدیگر ارتباط برقرار کنند . کارکنان مجازند در هر زمانی وبا هر کسی بطور دائم ارتباط برقرار کنند و تنها ایراد این حجم از ارتباطات در این سازمانها و گستردگی و اسانی ان هزینه های این ارتباطات و وقت بسیاری است که طرف این ارتباطات می شود واحنمال پیشگیری از تمرکز وافزایش بهره وری کارکنان است.
رهبری:
رهبری در این سازمانها بسیار متفاوت تر از سازمانهای سنتی است.در رهبری این سازمانها سرعت بالا برای تصمیم گیری و انعطاف پذیری بسیار بالا و بالاخره تصویری که باید از اینده خلق کرد (تاکید برچشم انداز وآینده) .
ایجاد اعتماد:
کارکنان درسازمانها نیازدارند که ازدیگران انتطارت مثبت داشته باشندو دیگران سو استفاده از آنها نکنند.به همین دلیل است که نیاز دارند به سازمان و همکارن خود اعتماد کنند.اعتماد به اینکه مورد سو استفاده توسط دیگران قرار نمی گیرندو اهمیت اعتماد در زمان وشرایط تغییرو عدم ثبات بسیار بیشتر است.
قدرت و شبکه ارتباطات:
رفتارسازمانی طبیعت قدرت رادر سازمان تشخیص می دهد. در سازمانهای سنتی صاحبان قدرت خود را علنی می کنند.از روشهای مدیریت برای بهره وری از قدرت استفاده می کنندو در فعالیتهای که انها را در تماس با اهل قدرت نگه می دارند مشارکت می کنندو این ارتباطات بیشتر جنبه حضوری (رو در رو)دارد.ولی در سازمانهای الکترونیکی موجود نیست صاحبان قدرت در سازمانهای الکترونیکی بیشتر سعی دارند قدرت خود را از طریق گسترش و توسعه شبکه ارتباطات خود به رخ دیگران بکشند.
نا هنجاریهای اخلاقی :
سازمانهای الکترونیکی بالقوه آمادگی بیشتری برای ناهنجاریهای اخلاقی تبیعض و رفتارهای تهاجمی جنسی و خصمانه از طریق اینترنت و پیامهای الکترونیکی دارند. شواهد روز افزونی بیانگر این امر است که افرادی محدودیتهای راکه در ارتباطات حضوری در سازمانهای سنتی می کننددر ارتباطات الکترونیکی رعایت نمی کنند.
سازمانهای الکترونیکی و ساختار سازمان
انچه مسلم است اختیارات و سلسله مراتب سازمانهای سنتی جایگاه بسیار کمی در سازمانهای الکترونیکی دارند.سازمانهای الکترونیکی به ارتباطات عمیق عمودی وافقی همه جانبه وگروههای عملیاتی باسرپرستی چند جانبه و درجه رسمیت کم با انعطاف پذیری بال وباز بودن سازمان نیاز دارند.
کاربرد مباحث رفتار در سازمانهای الکترونیکی برای مدیران
این سازمانهااز اینترنت واینترانت واکسترانت برای برقراری ارتباطات ، ادغام و استفاده مشترک از اطلاعات و اجازه به مشتریان ،عرضه کنندگان ، کارکنان و سایرین برای ارتباط با سازمان واز طریق سازمان استفاده می کنند.
- الف) رفتار فردی:این سازمانهاموجب انزوای اجتماعی وعدم اطمینان می شوند.این واقعیت وجود وابستگی احساسی قوی بین کارکنان را ضروری می سازد. مدیران ضروری است که بیشتر کارکنان را به بروز احساسات خود تشویق کنند مدیران نیاز دارند معیارها را برای ارزشیابی وارزیابی عملکرد کارکنان خود صراحتا بیان کنندو با ترسیم خط مشیهای روشن نقاط ابهام وضعف های اخلاقی در سازمان را کاهش دهند.
- ب)رفتار گروه: سازمانهای الکترونیکی خیلی بیشتر از سازمانهای سنتی وابسته به فرایند تصمیم گیری گروهی اند.برای مدیران در این سازمانها هیچ الگوی تصمیم گیری مشخصی وجود ندارد. بنابراین مدیران سازمانهای الکترنیکی نیاز دارند اجازه دهند گروهها اشتباهات خود را جبران وحتی تکرار کنندتا آنها را تشویق به یاذ گیری وتجربه تصمیم گیری به نحو صحیح کنند. ارتباطات در ابن سازمانها در سطوح مختلف عمودی وافقی در جریان است.
- ج)اجزا سازمان :سازمانهای الکترونیکی تا اندازه زیادی به ساختار ارگانیک متکی هستند لذا کارکنانی که به مقررات وقوانین وسرپرستی از نزدیک نیاز دارنددشوار به نظر می رسد که بتوانند در این سازمانها می باید با نظر تخصصی معماران و مهندسان ساختمانی و متخصصان ارگونومی در سازمان محیطی را فراهم آورند تا از این عوراض حین کار بات رایانه و در محیط سازمانهای الکترونیکی بکاهند.
نتیجه گیری
سازمانهای الکترونیکی سازمانهای هستند که از طریق اینترنت، اینترانت ، اکسترانت ارتباطات خود را برقرار می سازند.این شبکه ارتباطات وارتباطی در سازمان موجب تغییراتی در ساختار مدیریت فن اوری و در نهایت رفتار کارکنان ومذیران در سازمان و خارج از سازمان وحتی زندگی خانوادگی آنها می شود. مهم ترین عامل موضوع مطالعه در این رفتار انزوای اجتماعی وتنهایی انسان سازمانی است که ساعتها از عمر خود را بدون هیچ تحرکی وارتباطی انسانی در رودرروی با دیگران در پای میز رایانه وصفحات نمایشگر می گذارد و این به معنای از خود بیگانگی انسان در عصر دیجیتال و الکترونیکی است که باید برای آن فکری کرد.
اجازه انتشار:
قید نشده
نوع:
ترجمه
منابع:
افجه سید علی اکبر(1385) مبانی فلسفی و تئوریهای رهبری و رفتار سازمانی ، تهران ،سمت، (با تجدید نظر واضافات)
رابینز استیفن (1377) رفتارهای سازمانی ـ علی پارسایان وسید محمد اعرابی ج 1و2 تهران دفتر پژوهشهای فرهنگی
L . Guernsy ,"The web: new ticket to a pink slip ",new york times, December 16,1999
آدرس وب سایت:
http://ecom.eclearn.ir/view.aspx?p=12