بانکداری الکترونیک
بانکداری الکترونیک را میتوان استفاده از تکنولوژی پیشرفته شبکهها و مخابرات جهت انتقال منبع (پول) در سیستم بانکداری معرفی کرد.
در تعریفی دیگر بانکداری الکترونیکی عبارت از ارائه کلیه خدمات بانکی به صورت الکترونیک و از طریق واسطههای ایمن و بدون نیاز به حضور فیزیکی مشتری. بانکداری الکترونیک در واقع اوج استفاده از تکنولوژی انفورماتیک در جهت حذف دو قید زمان و مکان از خدمات بانکی است.
خدمات بانکداری الکترونیکی به دو روش قابل ارائه است:
بانکداری دوگانه : که ترکیبی از کانالهای تحویل الکترونیکی و بانکداری سنتی است. بانکهایی که فعالیت بانکداری مرسوم را که در آن خدمات بانکی با مراجعه مستقیم مشتریان و در محلی مانند اداره انجام میشود، همراه با ارائه خدمات بانکداری اینترنتی.
بانکهای مجازی: بانکی است که صرفا تولیدات و خدمات خود را از طریق کانالهای توزیع الکترونیکی بدون وجود شعبه انجام میدهند. این گونه بانکها به دلیل صرفهجوییهایی که از هزینههای غیرمستقیم (Over head) بهرهمند میشوند معمولا سودی بالاتر از حد متوسط ملی آن کشور پرداخت میکنند و صرفا در اینترنت موجود میباشند.
رویکردهای بانکداری الکترونیک
سادهترین شکل بانکداری الکترونیک که به منظور نمایش اطلاعات پیرامون بانک و محصولات و خدمات آن میباشد از طریق شبکه جهان وب (وب جهان گستر) میباشد. این صفحات امکان تعامل مشتریان و بانک را به منظور تبادل اطلاعات فراهم میآورد و همچنین وب به عنوان مکانیزمی برای رسیدگی به شکایات و پیشنهادهای مشتریان و به عنوان ابزاری به منظور توسعه ارتباطات تعاملی توسعه سیستمهای فروش، توسعه خدمات جدید از قبیل پست الکترونیک و .. . مورد استفاده قرار میگیرد. ماهیت تعاملی کانالهای الکترونیکی ارتباطات، این امکان را فراهم میآورد که احتمال به خاطر سپاری اطلاعات و ماندگاری آن در حافظه افراد افزایش یافته و در نتیجه مشارکت و همکاری مشتری با بانک بهبود یابد.
بانکداری اینترنتی به معنی انجام تراکنشهای بانکی و مالی به کمک اینترنت و تفاوت آن با سایر تراکنشهای مالی شبکههای در نوع شبکهای است که مورد استفاده قرار میگیرد، یعنی در بانکداری اینترنتی، اینترنت به عنوان شبکه گسترده جهانی مورد استفاده قرار میگیرد. به طور کلی طیف وظایف مالی که از طریق اینترنت قابل دسترسی است، عبارتند از:
- نمایش حسابها و صورتحسابها
- صورتحسابهای پرداخت
- انتقال پول بین حسابها
- مشاهده ترتیب پردازش حسابها
- مشاهده تراکنشها
- ترتیب لیست چکها
- بانکداری خانگی
نوع دیگری از بانکداری الکترونیک ، بانکداری خانگی و یا انجام امور بانکی از منزل میباشد. در این نوع از بانکداری دسترسی به اطلاعات حسابها و خدمات بانکی از طریق کامپیوترهای شخصی و با استفاده از یک مودم و یک خط تلفن به علاوه یک نرمافزار کاربردی مالی و یا بانکی صورت میپذیرد. تفاوت عمدهای که بین این نوع از بانکداری و بانکداری اینترنتی وجود دارد در نوع شبکهها مورد استفاده میباشد. در مجموع بانکداری اینترنتی به عنوان زیرمجموعه بانکداری خانگی است.
- خدمات بانکی مبتنی بر تلویزیون
در این روش با استفاده از تلویزیونهای ماهوارهای ارائه اطلاعات حسابهای مشتریان بر روی صفحه تلویزیون آنها ارائه میشود. در سال ۱۹۹۷ آزمایشهای علمی متعددی در مورد ارائه خدمات بانکی به خانه مشتریان از طریق تلویزیون صورت گرفته است. با به وجود آمدن تلویزیونهای دیجیتالی و امکانات موجود در آن دامنه ارائه اینگونه خدمات به سرعت افزایش یافته است. امتیاز عمده این نوع خدمات در این است که نیازمند استفاده از کامپیوترهای شخصی نبود و این امر توسعه بازاری این نوع سیستمها را تشویق میکند. دو نمونه از این بانکها عبارتند از HSBC، LIYED.
در بانکداری تلفنی مشتریان قادر خواهند بود که عملیات مالی خودشان را از طریق تلفن انجام دهند که این خدمات به دو طریق انجام میگیرد یکی بانکداری تلفنی مبتنی بر اپراتور انسانی و دیگری به طور اتوماتیک. در بانکداری الکترونیکی مبتنی بر اپراتور، یک فرد مسوول پاسخگویی و راهنمایی اربابرجوع است که این امر به صورت شبانهروزی هزینه عملیاتی بالایی را در پی داشته و از کارایی و اثربخشی لازم برخوردار نخواهد بود اما در بانکداری الکترونیکی اتوماتیک این کار از طریق یک سیستم کامپیوتری پاسخگو انجام میگیرد.