طبقه بندی: پورتال اینترنت و فناوری اطلاعات
چچ
تأثیر خاموش فرهنگ سازمانی

تأثیر خاموش فرهنگ سازمانی

روند استفاده از فناوری های نوین ارتباطی در درون سازمان ها مانند دیگر نوآوری ها مطابق الگوی نظریه اشاعه نوآوری های راجرز است. یعنی ابتدا تعداد کمی از سازمان ها از این فناوری استفاده می کنند و در ادامه و با موفقیت آمیز بودن فعالیت این سازمان ها خیل عظیم سازمان ها به استفاده از این فناوری ها رو می آورند.

مقدمه ای بر ابزارهای ارتباطی وب 0,2 در سازمان

مدیریت ارتباطات، اگر مهم ترین مسأله امروز سازمان های ایرانی نباشد، حتماً یکی از مهم ترین مسأله-های آنهاست. در دنیای امروز، ارتباطات در سازمان ها از ساده ترین سطح آن یعنی ارتباط بین دو انسان تا پیچیده ترین، حالت های آن، یعنی انجام تراکنش بین کامپیوترها، دچار تغییرات فراوانی شده است. از جمله این تغییرات استفاده از فناوری های ارتباطی وب 0,2 است. به همین دلیل در ادبیات مدیریت، مفهومی تحت عنوان سازمان 0,2 مطرح شده است. در سازمان 0,2 ارتباطات مبتنی بر استفاده از ابزارهای ارتباطی وب 0,2 است. کسانی که در سازمان 0,2 فعالیت می کنند، هم در ارتباطات داخلی و هم در ارتباطات بیرونی از ابزارهای تعاملی استفاده می کنند که باعث شده مفاهیم مختلفی در سازمان، مانند کار و یادگیری، تغییرات فراوانی داشته باشند. در این تحقیق و با طرح مبانی سازمان 0,2 به دنبال بررسی نوع و میزان تأثیرات استفاده از فناوری های وب 0,2 بر سازمان هستیم. بنا بر آمارهای منتشر شده مراکز تحقیقاتی، روز به روز بر تعداد سازمان هایی که از فناوری های وب 0,2 برای تسهیل ارتباطات سازمانی استفاده می کنند افزوده می شود. برخی از سازمان ها ادعا می کنند میزان استفاده از این فناوری ها با افزایش سودآوری و سهم بازار سازمان ها رابطه مستقیمی دارد. هر فناوری جدیدی در بدو ورود با انتقادهای فراوانی مواجه می شود. به عنوان نمونه زمانی که فناوری های مدیریت منابع سازمانی (ERP) در اوایل دهه 80 میلادی مطرح شدند، انتقادهای فراوانی به آنها وارد شد. امروز چنین انتقادهایی به فناوری های وب 0,2 وارد می شود. مدیران سازمان ها به دنبال پاسخی برای این پرسش می گردند که آیا فناوری های وب 0,2 یک موج زودگذر هستند یا روندی پایدار که ممکن است به بهبود عملکرد سازمان ها منجر شوند. از زمانی که برای اولین بار اندرو مک آفی در سال 2009 اصطلاح سازمان 0,2 را برای توصیف سازمان هایی که از رسانه های اجتماعی در درون سازمان-شان استفاده می کنند به کار برد، تاکنون این موضوع مسأله ای برای تحقیق در دانشکده های مدیریت بوده است. البته تاکنون این موضوع مسأله ای برای تحقیق در دانشکده های مدیریت بوده است. البته تا کنون تحقیقی در زمینه فناوری های وب 0,2 در درون سازمان انجام نشده است. استفاده از فناوری های نوین ارتباطی به خصوص رسانه های اجتماعی باعث شده طیف جدیدی از سازمان هایی به وجود بیاید که آنها را سازمان 0,2 می خوانند. در این سازمان ها گستره تعامل نسبت به سازمان های مرسوم بیشتر است و ارتباطات سازمانی در درون و حتی با بیرون سازمان سریع تر و مؤثرتر انجام می شود. مدیریت و راهبری ابزارهای ارتباطی جدید در سازمان ها مانند راهبری ابزارهای ارتباطی سنتی نیست. قدرت اصلی این ابزارهای ارتباطی در حضور همه افراد است و مدیریت در سازمان های 0,2 مستلزم ترغیب همه ذی نفعان به حضور در این ابزارهاست، به گونه ای که این حضور در راستای اهداف سازمان باشد. در واقع دو مسأله اصلی پیش روی سازمان هایی که از رسانه های اجتماعی برای ارتباطات سازمانی خود استفاده می کنند، وجود دارد.  چگونه کارکنان یک سازمان را ترغیب به حضور در فضای وب 0,2 کنیم؟  چگونه کارکنان یک سازمان را از استفاده ناهنجارگونه از فضای وب0,2 دور کنیم؟ علاوه بر این دو چالش اساسی، بزرگ ترین موانع پیاده سازی سازمان 0,2 عدم درک صحیح ابعاد آن، فرهنگ سازمانی و هزینه های تغییر است. روند استفاده از فناوری های نوین ارتباطی در درون سازمان ها مانند دیگر نوآوری ها مطابق الگوی نظریه اشاعه نوآوری راجرز است. یعنی ابتدا تعداد کمی از سازمان ها از این فناوری استفاده می کنند و در ادامه و با موفقیتآمیز بودن فعالیت این سازمان ها خیل عظیم سازمان ها به استفاده از این فناوری ها رو می آورند.

درک فضای جدید

در جامعه اطلاعاتی 3 یا معرفتی امروز، اینترنت ابزاری قدرتمند برای خلق مدل های جدید کسب و کار و برگ برنده سازمان ها در فضای فشرده رقابتی است. جفری اشتیبل می گوید: اینترنت پس از یک سری شبکه های کامپیوتری به هم پیوسته است. (Stibel 2009) او می گوید اینترنت تکرار مغز انسان در خارج از بدن آدمی است. سازمان ها تنها زمانی می توانند به مزیت رقابتی پایدار دست یابند که مشابهت مبانی، ساختارها و کارکردهای اینترنت با مغز انسان را درک کنند. مانوئل کستلز زمانی درباره اینترنت گفته بود که اینترنت در کلیت و اجزا مانند مغز انسان عمل می کند (catells 2001) اما شاید درست تر آن باشد که بگوییم اینترنت یک مغز است، نه اینکه اینترنت مانند یک مغز است. این نکته تفاوت اینترنت و کامپیوتر است. کامپیوتر تقلیدی از برخی کارکردهای مغز آدمی است و تلاش می کند شبیه مغز باشد، در حالی که اینترنت خود مغز است. چرا؟ چون اینترنت دارای روحی فراتر از خود است که بر فعالیت ها و رفتارهای خودش نظارت می کند، دقیقاً مانند مغز که علاوه بر نظارت بر باقی بدن بر خودش هم نظارت دارد. مغز انسان گنگ است و این گنگی دلیل تیز و زیرک بودن آن هم هست. اینترنت بر خلاف ابر کامپیوترهای قدرتمند دارای نقاط ضعفی مشابه مغز انسان است و البته به صورتی مشابه هم هوشمند است. بنابراین تفکر انسانی از طریق ساخت ابر کامپیوترهای قدرتمند محقق نخواهد شد، بلکه نتیجه یک رویکرد شبکه ای است که نقاط ضعف تفکر انسانی را هم تقلید کند. در این دیدگاه، هوش یک پدیده تظاهری است که برای هوشمند بودن باید تظاهر به هوشمندی کرد (wikipeida 2011) . این تظاهر در همه ابعاد حتی در ضعف ها هم دیده می شود. در اینترنت هم مانند مغز یک روح تکاملی بر کلیت آن حاکم است. از این نظر پدیده ها حالتی تکاملی دارند و در یک روند رو به رشد به صورت مداوم تکامل می یابند. در فضای سایبری ما شکلی از تکامل را می بینیم که ادامه مسیر تکاملی مغز انسان است. مغز یک ماشین حساب ضعیف است، ولی دستگاه تحلیل گر پیچیده و قدرتمندی محسوب می شود. کارکردهای مغز متفاوت از کارکردهای کامپیوتر، ولی مشابه با کارکردهای اینترنت است. هوش انسانی به معنای توانمندی تولید، نگهداری، بازسازی و تخریب خاطره ها و ایده ها است. به صورتی مشابه، اینترنت نیز دارای فرآیند تولید، تکثیر و پاک کردن است. این یعنی اینترنت خلق می کند که از بین ببرد! هیچ ساختاری در طبیعت این چنین کارکردی مشابه مغز انسان ندارد.

پژوهش
از شهریور ماه سال 90 و برای بهبود ارتباطات سازمانی، وبلاگ کارکنان شرکت توسن راه اندازی شد این وبلاگ فقط از درون سازمان قابل دسترس بوده و همه کارکنان شرکت انکان ثبت نظر داشتند. کارکنان در صورتی که درخواست داشتند می توانستند از قابلیت ارسال مطلب بگذارند. قابلیت جست و جو و تگ گذاری مطالب وجود دارد و از طریق ابزار ایمیل اوت لوک مایکروسافت انتشار مطالب جدید به اطلاع افراد می رسدف لینک دادن مطالب به یکدیگر و پیشنهاد مطالب مرتبط هم در وبلاگ دیده شده است. متن شروع وبلاگ هم مانند بیانیه این وبلاگ بود: ( این روزها ما در شبکه های اجتماعی خارج شرکت بهتر از شکه های ارتباطی شرکت همدیگر را پیدا میکنیم، این شد که گفتیم چرا از این رسانه های اجتماعی برای افراد شرکت هایشان افتاده امد. این روزها مفهومی در دنیا شکل گرفته به نام Enterprise 2.0 . اما ابعاد این مفهوم هنوز برای ما ناشناخته است.ولی باید از یک جایی شروع می کردیم و این وبلاگ فقط یک نقطه شروع است. مطمئنا هیچ کدام این ابزارها به درد نخواهند خورد مگر این که شما هم در آنها حضور داشته باشید) همان طور که در تصویر بالا هم مشاهده می شود، کاربران امکان جستجو در مطالب را دارند و میتوانند از طریق باکس جستجو در مطالب به جستجو بپردازند. در این وبلاگ از لینک استفاده شده و مطالب به یکدیگر لینک شده اند. در پایین می توانند در وبلاگ به تولید محتوی بپردازند. تولید محتوی به دو شیوه، تولید محتوی و کامنت گذاشتن در پایین مطالب امکان پذیر است. تمام محتوای تولید شده تگ گذاری می شود. در پای هر مطلب نیز مطالب مرتبط معرفی شده است. کاربران می توانند همچنین از طریق فید RSS و از طریق ابزار اوت لوک، از انتشار محتوی جدید با خبر شوند، تصویری از سامانه مدیریت محتوی در پایین آمده است. از روز 21 شهریور ماه سال 90 تا تاریخ 13 بهمن 91 وبلاگ فعال بوده و در این مدت این آمارها به دست آمد: همان طور که مشاهده می شود تعداد مطالب منتشر شده به جز ئر اه آبان در دیگر ماه های نیمه دوم سال تقریبا ثابت بوده ایت. روند تعداد دیدگاه ها روی مطالب هم به جز در بهمن ماه روندی صعودی داشته است. روند صعودی در بازدید از مطالب وبلاگ هم قابل مشاهده است: البته در بازدید مطالب هم شاهد افت بازدید در بهمن ماه هستیم که نشان از کاهش اقبال به وبلاگ در این ماه دارد.

تحلیل یافته با استفاده از روش داده بنیاد
طی کد گذاری محوری، مقوله های مستخرج از کد گذاری باز تحت 6 دسته شامل مقوله محوری، شرایط علی، شرایط مداخله گر، شرایط بستر، راهبردها( کنش ها یا واکنش ها) و پیامدها قرار گرفته اند. از بین مقوله های استخراج شده، مقوله ( ارتباطات سازمانی مؤثر) به منزله مقوله محوری در نظر گرفته شده و در مرکز مدل قرار گرفته است. دلیل انتخاب این مقوله به منزله مقوله محوری این است که در اغلب داده ها، ردپای آن را می توان به وضوح مشاهده کرد. به عبارت دیگر اغلب مشارکت کنندگان اشاره داشته اند که ارتباطات سازمانی مؤثر نیازمند سازوکارهایی خاص و متفاوت است و با روش ها و رویه های فعلی نمیتوان به طور موفق به مدیریت ارتباطات سازمانی پرداخت. بنابراین می توان این مقوله را در مرکز قراردادو دیگر مقوله ها را به آن مرتبط کرد. برچسب انتخاب شده برای مقوله محوری نیز انتزاعی و در عین حال از جامعیت برخوردار است. از میان دیگر مقوله ها، سه مقوله عدالت طلبی، اقتصاد و جذابیت مسائل منابع انسانی به منزله شرایط علی در نظر گرفته شده است. یعنی ایجاد ارتباطات سازمانی مؤثر وابسته به این است که نگرش نسبت به عدالت طلبی در سازمان چگونه است و در سازمان نیز مسائل منابع انسانی و ابعاد اقتصادی کار چقدر مورد توجه است. مقوله های مدیریت علمی، دوری از ابهام در رفتارهای سازمانی و پویایی سازمانی به منزله راهبردهای دست یابی به ارتباطات سازمانی مؤثر در نظر گرفته شده است، یعنی ارتباطات سازمانی مؤثر رخ داده و میتوانند آن را محدود یا تسهیل کنند. در نهایت مقوله های ناامیدی نسبت به سازمان، امید نسبت به سازمان، کلونی سازی و اپیدمی انتقاد به منزله نتایج و پیامدهای حاصل ارتباطات سازمانی مؤثر در نظر گرفته شده اند. با توجه به این توضیحات مدل کدگذاری محوری به صورت زیر است .

قصه ای از وب 2 ،0در سازمان
در این بخش بر مبنای مقوله محوری و با کنار هم قرار دادن و چیدمان دیگر مقوله ها تلاش می شود روایتی از تجربه ارتباطات سازمانی در یک سازمان ایرانی که به سمت سازمان 2،0 حرکن کرده صورت پذیرد. بدین منظور نمونه های تجارب ارتباطات در یک شرکت ایرانی همراه با نقل قول های مرتبط تشریح می شود. اهمیت مقوله ارتباطات بر کسی پوشیده نیست.در بسیاری از آمارها گفته می شود که مدیران بخش زیادی از زمان خودرا صرف ارتباطات می کنند. در سازمان های امروزی با پیچیده تر شدن کارها و انجام امور خلاقانه مقوله ارتباطات می کنند. در سازمان های امروزی با پیچیده تر شدن کارها و انجام امور خلاقانه مقوله ارتباطات نیز پیچیدگی بیشتری پیدا کرده است. به همین دلیل، لازم است تا این مقوله مورد توجه جدی قرار گیردو حتی از فلسفه ارتباطات بازنگری شود اما آن چیزی که معمولا مورد غفلت قرار می گیرد این است که سازمان های ایرانی در بستر فرهنگ ایرانی فعالیت می کنند، فرهنگ ایرانی پیچیدگی های خاص خود را دارد و تجربه های انجام شده در فرهنگ های دیگر قابلیت پیاده سازی تام و تمام در فرهنگ ایرانی را ندارند،به همین دلیل ما شاهد پیاده سازی ساختارهای فراوانی در سازمان های ایرانی هستیم که به علت عدم توجه به موضوع اختلاف فرهنگی دجار شکست شده اندف از طرفی اگر با شابلون ساختارهای علمی مدیریت به برخی از سازمان های ایرانی نگاه کنیم، این سازمان ها را پر از اشکال خواهیم دید در حالی که این سازمان ها در حال فعالیت هستند و سال ها به بقای خود ادامه می-دهند.بنابراین باید سازمان های ایرانی را در بستر فرهنگ ایرانی مورد بررسی قرار داد. سازمان 2،0و استفاده از شبکه ها و رسانه های اجتماعی در درون سازمان نیز از این مقوله مستثنی نیست و باید توجه داشت که اگر استفاده از فناوری در بسیاری از سازمان ها موفقیت آمیز بوده، لزوماٌ در سازمان های ایرانی نیز موفق نیست. البته باید به این نکنه نیز توجه داشت که سازمان2،0 با همه دستاوردهای خیره کننده ای که دارد، در بسیاری از سازمان های جهان نیز با چالش های فراوانی روبه رو است. اولین جملاتی که در وبلاگ سازمانی شرکت مورد بررسی آمدهاست: ( این اولین گام ما در شرکت توسن برای استفاده از قدرت رسانه های اجتماعی است. این روزها ما در شرکت توسن برای استفاده از قدرت رسانه های اجتماعی است. این روزها ما در شبکه های اجتماعی خارج شرکت بهتر از شبکه های ارتباطی شرکت همدیگر را پیدا می کنیم. این شد که گفتیم چرا از این رسانه ها استفاده نکنیم. بعدا دیدیم شرکت هایشان افتاده اند. این روزها مفهومی در دنیا شکل گرفته به نام 2.0Enterprise اما ابعاد این مفهوم هنوز برای ما ناشناخته است. مطمعناهیچ کدام این ابزارها به درد نخواهند خورد مگر این که شما هم درآنها حضور داشته باشید) پرسش اصلی این است که چگونه میتوان در یک سازمان ایرانی ارتباطات مؤثر سازمانی از طریق رسانه های اجتماعی ایجاد کرد. تشریح مقوله محوری می تواند نقطه شروع پرداختن به این بحث باشد. کد گذاری انتخابی مرحله اصلی نظریه پردازی زمینه بنیان است که بر اساس نتایج کد گذاری باز و محوری به ارائه نظریه می پردازد. کدگذاری انتخابی فرآیند یکپارچه سازی و بهبود و پالایش مقوله هاست، به این ترتیب که محقق با ایجاد یک آهنگ و چیدمان خاص بین مقوله ها،آنها را برای ارائه و شکل دهی یک نظریه تنظیم می کند. در این سطح سعی می شود با کنار هم نهادن مقوله ها حول مقوله محوری به منزله مضمون اصلی، یک روایت نظری برای پدیده ارائه شده و ضمن آن، حول این رشته اصلی، بین مفاهیم و مقوله ها،ارتباطی نظام مند ایجاد شود، نتایج تحلیل داده نشان می دهد که سیستمی در حوزه ارتباطات سازمانی مطلوب و مناسب تلقی می شود که بتوانند با در نظر گرفتن پیشینه فرهنگی افراد مختلف زمینه ارتباطات شفاف را برقرار کند و از این ارتباطات حمایت کند که در نهایت امید در سازمان افزایش بیابد. نتایج کدگذاری انتخابی منجذ به استخراج مدل زیر شده است.

نتایج
همان طور که در مقدمه این پژوهش گفته شده مدیریت ارتباطات، اگر مهمترین مسأله امروز سازمان های ایرانی نباشد، حتماٌ یکی از مهم ترین مسأله های آن هاست. در دنیای امروز، ارتباطات در سازمان ها از ساده ترین سطح آن یعنی ارتباط بین دوانسان تا پیچیده ترین حالت های آن، یعنی انجام تراکنش بین کامپیوتر ها، دچار تغییرات فراوانی شده است. از جمله این تغییرات استفاده از فناوری های لرتباطی وب 2 ،0 است. به همین دلیل در ادبیات مدیریت، مفهومی تحت عنوان سازمان 2،0 مطرح شده است. در سازمان 2،0 ارتباطات مبتنی بر استفاده از ابزارهای ارتباطی وب 2 ،0 است. کسانمی که در سازمان 2،0 فعالیت میکنند که باعث شده مفاهیم مختلفی در سازمان، مانند کار و یادگیری تغییرات فراوانی داشته باشند، در این تحقق و با طرح مبانی سازمان 2،0 نوع و میزان تاًثیرات استفاده از فناوری های وب 2 ،0 بر سازمان مورد بررسی قرار گرفت. برای شناخت سازمان 2،0 اندرومک آفی شش ویژگی را زیر عنوان سرواژه SLATES معرفی می کند. از نظر او به سازمان 2،0 گفت که این شش ویژگی را در تعامل و ارتباطات سازمانی داشته باشد: جست جو(SEARCH) : از طریق عملکرد جست و جو همیشه باید امکان جست و جوی ساده در محتوا و یافتن محتوای مورد نظر وجود داشته باشد. لینک ها(LINKS): این ویژگی اشتره به ارتباط تودرتوی محتوا با یکدیگر و استفاده از هایپر لینک ها دارد. محتوایی که توسط کاربران در یک سازمان تولید می شوند باید به مطالب مرتبط لینک شوند. نگارش (Authoring): نشر یا ویرایش ساده محتوا، دونوع نگارش داریم که باید بین آنها تفاوت قائل شویم: نگارش فردی با محتوای جمع شوند( مثلاً پست های شخصی افراد در بلاگ و دیدگاه های دیگران به آن که در طول زمان روی هم جمع می شوند) و نگارش گروهی با محتوای اصلاح شونده ( مثلا مشارکت مشخصی افراد در ویکی ها که مطالب به طور پیوسته اصلاح می شوند و بهبود می یابند) . تگ ها(Tags) : کاربران تگ یا کلید واژه هایی را انتخاب می کنند که در طول زمان تعداد این کلید واژه ها افزایش می یابند . تگ ها به کاربران این توانایی را می دهند که صفحه هایی که استفاده می کنند را دسته بندی یا اولویت بندی کنند ( این دسته بندی فالکسونومی 5 خوانده می شود و در مقابل دسته بندی دقیق همه چیز یا تاکسونومی قرار دارد) . امتدادها( Extensions) : این ویژگی به هوش تظاهری سیستم های نرم افزاری بر می گرد در واقع نرم افزار با بررسی رفتار آنلاین مشاهده شده کاربران الگو های رفتاری آنها را استخراج و پیشنهادهایی به انها می دهد که متناسب با رفتار کاربران است. این پدیده را می توان در سایتی مانند استامبل به خوبی مشاهده کرد یا زمانی که سایت آمازون به کاربران خود پیشنهاد خرید کتاب می دهد سیگنال ها(Signals): برنامه هایی که به کاربران امکان می دهند از انتشار محتوی جدیدی که متناسب با نیازهای آنهاست با خبر شوند) مثلا(RSS. این شرایط 6 گانه از طریق پیاده سازی وبلاگ درون سازمانی در شرکت توسن فراهم شد و در مدت 6 ماهی که وبلاگ فعال بود، مطالب و موضوعات طرح شده درآن مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نگاه مثبتی که د رمحافل علمی نسبت به استفاده از رسانه های اجتماعی در سازمان وجود دارد، در این پژوهش ها کمتر مورد توجه قرار گرفته و هیچ تحقیقی به طور خاص ویزگی فرهنگ ایرانی و تاًثیر آن در پیاده سازی سازمان 2،0 را بررسی نکرده است. این پژوهش فرصتی شد تا با دست و پنجه نرم کردن با مشکلات و چالش های پیاده سازی سازمان 2،0 از نزدیک با مسائل 2،0 در دنیای واقعی کسب و کارها آشنا شویم.

مرور برخی تجربه ها

پیش از پیاده سازی بلاگ، ارتباطات تنها از طریق ایمیل و تلفن صورت می گرفت. از طریق ایمیل تبادل ایده ها بین دو یا چند نفر محدود و بدون دسترسی دیگران به مطالب انجام می شد . اطلاعاتی که تولید می شد تنها از طریق افراد محدودی قابل دسترس بود. این اطلاعات نمی توانست از طریق دیگر کاربران دیده شود یا مورد بررسی قرار گیرد با پیاده سازی بلاگ، قابل مشاهده برای همه کارکنان سازمان بوده است و در اینده هم امکان جست جو و بررسی آن وجود دارد. اما این موضوع در عین حال که فرصت بود چالشی را نیز همراه داشت. موضوعاتی که در بلاگ مطرح می شد و رویکرد انتقادی به سازمان می یافت، باعث افزایش سطح توقع کارکنان می شد و انتظار آنان برای رفع سریع مشکل را ایجاد می کرد. برای مقابله با چالش بهترین راه پاسخگویی مدیران سازمان در بلاگ و توجیه کارکنان است. کارکنان با ارتباطی که از طریق ایمیل برقرار می کردند با طوفانی از اطلاعات مواجه می شدند که گاهی برای افراد پر مراجعه، کنترل این اطلاعات به سختی امکان پذی بود. ارتباطات از طریق بلاگ از دوباره کاری جلوگیری می کند و محتوایی که ممکن است برای فرد دیگری مفید باشد را به راحتی در دسترس او قرار می دهد. سیستم های تگ گذاری و لینک دهی و جست جو هم به مدیریت بهتر اطلاعات تولید شده کمک میکند اما چالشی که همراه با این فرصت بود تولید انبوه اطلاعاتی بود که نیاز به پالایش توسط مدیران سازمان داشت. سرعت تولید اطلاعات گاهی به اندازه ای بالا بود مدیران سازمان برای درک موارد مطرح شده عقب می افتادند. پیام هیا مطرح شده در بلاگ نیاز به تحلیل دارد که این زمان بر است. پلتفرم های شرکتی ( اینترنت، وب سایت های شرکتی، پورتال های اطلاعاتی) تنها شامل محتوایی بوند که توسط کارکنان یا ویراستاران منتخب، تولید و قابل انتشار تشخیص داده می شدند. پیش از این تعمداٌ از ارتباط با خوانندگان امتناع می شد و مخاطب نمی توانست هیچ اثری از خود بر جا بگذارد. اما از طریق بلاگ کارکنان علاوه بر اینکه امکان تولید محتوا داشتند از این امکان برخوردار بودند که پای هر مطلب نظر موافق یا مخالف خود را بر جا بگذارند. اما از طریق بلاگ کارکنان علاوه بر اینکه امکان تولید محتوا داشتند از این امکان برخوردار بودند که پای هر مطلب نظر موافق یا مخالف خود رابیان کنند. این ویزگی به توسعه خردجمعی سازمانی کمک شایانی می کند. چالشی که همراه این فرصت بود شتاب سازمانی برای به سرانجام رسیدن مباحث طرح شده است. بلاگ این انتظار را در کارکنان سازمان ایجاد کرده بود که نظر آنها باید هر چه سریع تر در فرآیند های سازمانی لحاظ شود. حال آنکه گاهی تغییر یک فرآیند، زمانی برای بررسی و شروع تغییرات لازم دارد که این سعه صدر در کارکنان مشاهده نمی شد. البته چالش دیگر هم این بود که مطالب منفی جذابیت بیشتری برای همکاران داشته و آنها را بیشتر مجذوب خود می کرد در نتیجه در مواردی که ممکن بود انتقادی بین چند همکار وجود داشته باشد از طریق بلاگ بود که نیاز به همکاری مدیران سازمانی برای پاسخ به انتقادات طرح شده داشت. این چالش زمانی به فرصت تبدیل خواهد شد که فرهنگ سازمانی پاسخگویی در سازمان نهادینه شده باشد. در غیر این صورت با طرح مشکلاتی انبوهی از مسائل حل نشده در بلاگ انبار خواهد شد. روی پلتفرم های شرکتی تنها درصد اندکی از تولیدات محتوایی کارکنان یا مستندات یا هر چیز موجود دیگری منعکس می شد. در شرکت های بزرگ، اطلاعات به طور مرتب بین بخش های مختلف شرکت یا در شرکت های بزرگ، اطلاعات به طور مرتب بین بخش های مختلف شرکت یا در دپارتمان ردو بدل می شود . بلاگ به علت بی شکل بودن خود امکان انتشار مطالبی با موضوعات مختلف را فراهم کرده بود. مسائل منابع انسانی البته بیشترین طرفدار را در بین موارد طرح شده داشته است. پیش از بلاگ اطلاعات به صورت محلی ذخیره می شد بنابراین تنها کاربران محدودی به آنها دسترسی داشتند. بنابراین این سیستم ها اغلب غیر شفاف هستند. اما دسترسی به اطلاعات منتشر شده در بلاگ همیشه امکان پذیر است و این به افزایش شفافیت سازمانی کمک فراوانی می کند. بنابراین استفاده از وب 2 ،0 درون سازمان بر روی موارد مختلفی تاثیر گذار بوده است. نسل Y نسلی است که پیش از ورود به محیط کار هر روز از فناوری های وب 2 ،0 استفاده کرده است. این نسل در استفاده از این ابزارها بیگانه نیست و انتظار دارد د رمحیط کارش هم از مزایای آن استفاده کند. به عنوان نمونه در اجتماعی سازی نیروهای جدید سازمان می توان از رسانه های اجتماعی استفاده کرد. رسانه های اجتماعی باعث افزایش حی تعلق سازمانی می شوند.
همچنین وب 2 ،0 محیط های کاری را به محیطی جذاب برای کار کردن تبدیل می کنند.
علاوه بر این، حس بیان انتقادات می تواند در افزایش روحیه منابع انسانس سازمان مفید باشد. تحقیقات زیادی در زمینه مدیریت دانش به کمک ابزارهای وب 2 ،0 انجام شده است. این ابزارها مزایای فراوانی برای ثبت و نگهداری دانش دارند. به دلیل محیط تعاملی فضای وب 2 ،0 پتانسیل بالایی برای یادگیری از طریق این ابزارها وجود دارد. ابزارهای وب 2 ،0 به دلیل سرعت انتشار اطلاعات می توانند به کانال مهمی برای تبادل اطلاعات تبدیل شوند و بنابراین اثر شایعه را در سازمان کم می کنند. مواردی که پیش از این به آنمها اشاره شد به تاثیرات سازمان 2،0 بر میگشت اما پیاده کردن سازمان 2،0 پیش شرط هایی نیاز دارد که در این زمینه تحقیقات اندکی انجام شده است . به نظر می رسد موفقیت سازمان 2،0 ارتباط مستقیمی با فرهنگ سازمانی دارد. سازمان 2،0 در فرهنگی موفق می شود که : اشتراک اطلاعات یک امر معمول سازمانی و دستیابی به اهداف سازمانی تعیین کننده اشتراک اطلاعات و سطح دسترسی افراد به اطلاعات مختلف باشد و روابط انسانی تاثیری در این اشتراک نداشته باشد. آمادگی پذیرش تغییر در سازمان وجود داشته باشد. استفاده از رسانه های اجتماعی در سازمان ها نیاز به تغییر فرآیندها و روش های معمول سازمانی دارد. در سازمان های سلسله مراتبی امکان پیاده سازی سازمان 2،0 وجود ندارد.
شفافیت در سازمان اصل باشد. اصل باید اطلاع رسانی باشد.
سازمان سیستمس باز باشد که پتانسیل تعامل و مشارکت بالا در آن وجود داشته باشد.
همکاری در سازمان اصل باشد و پاداش ها بر مبنای موفقیت کارهای تیمی باشد
مواردی که در تضاد با شکل گیری سازمان 2،0 هستند:
کنترل یک شخص با یک واحد سازمانی بر شکل گیری و پخش اطلاعات
تمایل به نگه داشتن دانش برای خود و تبدیل آن به ابزار قدرت
کار در خلاً و عدم به اشتراک گذاشتن اطلاعات و ایده ها برای یکدیگر
سیستم بسته که امکان تعامل و مشارکت را پایین بیاورد.
وب 0,2 هم اکنون موضوع بحث های فراوانی در حلقه های تخصصی عمومی است و همچنین یکی از عوامل پیش برنده ای که استفاده از آن در فضای خصوصی در حال افزایش است. محبوبیت وب 0,2 در حال افزایش است. البته نه فقط در بین نسل جوان بلکه تصمیم گیرندگان هم با این سؤال مواجه هستند که چگونه از ابزارهای وب 0,2 در شرکت هایشان استفاده کنند. امروزه 20 درصد کمپانی های آمریکایی و اروپایی از بلاگ ها، فوروم ها یا ویکی ها در راستای اهداف داخل یا خارج سازمانی استفاده می کنند. به خاطر بحران اقتصادی، در حال حاضر این موضوع اولویت پایین تری نسبت به دیگر اولویت های شرکت ها که اکنون با آنها مشغول هستند دارد. با این وجود هر چه که پیش می رویم راهی باقی نمی ماند که بتوان وب 0,2 را از واقعیت سازمان جدا کرد. این فرصتی است که تبادلات از طریق شبکه توسعه و دانش افراد یکی شود. این سیستم بر مبنای ورودی مشارکت کنندگان ساخته می شود. تعامل بین طرف های درگیر ارتباطات می تواند مستند شود و بنابراین برای خوانندگان و مشارکت کنندگان قابل ردیابی است. به این ترتیب ابزارهای وب 0,2 مزایای مشخصی نسبت به ارتباطات مبتنی بر وب و پلتفرم های مدیریت دانش سنتی دارد. استفاده از ابزارهای وب 0,2 مبتنی بر فرهنگ سازمانی است که گشودگی و شفافیت بالایی دارند. شرکت ها باید این سؤال اساسی را از خود بپرسند که آیا برای وب آماده شده اند یا نه. مطالعات موردی نشان داده اند که شرکت ها اغلب قبل از آنکه مشتریان و تأمین کنندگانشان را فعالانه درگیر کنند شروع به استفاده از ابزارهای وب 0,2 در داخل سازمان می کنند. ویکی ها، بلاگ ها و فوروم ها ابزارهای وب0,2ای هستند که اغلب استفاده می شوند. آنها سرویس های متفاوتی ارائه می دهند. ویکی ها کمک می کنند تا دانش موجود در سازمان مستقل از کسانی که صاحب آن هستند استخراج و در دسترس همه شرکت قرار گیرد. در مقابل بلاگ ها و فوروم ها به منظور تولید ایده ها در چارچوبی از فرآیند ایجاد نوآوری یا بحث در مورد مسائل کاربران در طول پیاده سازی پروژه های IT هستند. آنها شکل گیری شبکه ها را پشتیبانی می کنند. یک بلاگ سازمانی که درهای سازمان را روی انتقادها و موارد مطروحه باز می کند به فرهنگ تبادل آزاد وابسته است. برای موفقیت ابزارهای وب 0,2 در سازمان باید استفاده از وب 0,2 به یک امر روزمره تبدیل شود و مدیران ارشد سازمان در استفاده از وب 0,2 اصرار داشته باشند. پیش از پیاده-سازی سازمان 0,2 بای فرهنگ سازمانی مناسب ایجاد شود. سازمان هایی که موانع فرهنگی استفاده از این فناوری ها را از بین نبرده باشند، هرگز موفق نخواهند شد. وب 0,2 پیش از آنکه یک ابزار باشد یک فلسفه و یک نگرش است. اگر جریان اطلاعاتی در یک سازمان روان نیست، اگر در به کارگیری استعدادهای درون سازمان انعطاف کافی وجود ندارد، اگر همه تصمیم ها را مدیران عالی می گیرند و تصمیم گیری در سطوح پایین سلسله مراتب سازمانی وجود ندارد، وب 0,2 مناسب آن سازمان نیست. در نهایت اینکه وب 0,2 در داخل سازمان ها زمانی به موفقیت خواهد رسید که هر روز افراد بیشتری درگیر آن شوند.

نویسنده: رضا قربانی
سال انتشار:
اجازه انتشار: قید نشده
نوع: ترجمه
منبع اصلی مقاله: مجله مدیریت ارتباطات / شماره 50/ صفحه 21 و 22 و 23 و 24